Porodična penzija predstavlja pravo članova porodice na penziju nakon smrti osiguranika ili korisnika penzije.
U Bosni i Hercegovini, uslovi za ostvarivanje ovog prava razlikuju se između Federacije Bosne i Hercegovine i Republike Srpske.
Federacija BiH
Prema Zakonu o penzijskom i invalidskom osiguranju FBiH, pravo na porodičnu penziju imaju članovi porodice umrlog osiguranika koji je na dan smrti ispunjavao uslove za starosnu ili invalidsku penziju, kao i članovi porodice umrlog korisnika starosne ili invalidske penzije. Članovi porodice koji mogu ostvariti ovo pravo uključuju:
Bračni drug: Udovica ili udovac imaju pravo na porodičnu penziju ako su do smrti osiguranika navršili 50 godina života ili su bili potpuno nesposobni za rad. Ako u trenutku smrti osiguranika nisu ispunjavali ove uslove, pravo na penziju stiču kada navrše 50 godina života ili ako postanu potpuno nesposobni za rad prije navršenih 50 godina.
Djeca: Djeca rođena u braku ili izvan braka, usvojena djeca, pastorčad koju je umrli izdržavao, unučad i druga djeca koju je umrli izdržavao do svoje smrti imaju pravo na porodičnu penziju do navršenih 15 godina života ili do završetka školovanja, a najkasnije do 26 godina života. Djeca koja su postala nesposobna za samostalan život i rad prije 15. godine života imaju pravo na porodičnu penziju dok ta nesposobnost traje.
Roditelji: Otac i majka umrlog osiguranika imaju pravo na porodičnu penziju ako su bili izdržavani od strane umrlog osiguranika i ako su navršili 65 godina života ili su potpuno nesposobni za rad.
Republika Srpska
U Republici Srpskoj, prema Zakonu o penzijskom i invalidskom osiguranju RS, pravo na porodičnu penziju imaju članovi porodice umrlog osiguranika koji je na dan smrti ispunjavao uslove za starosnu ili invalidsku penziju, kao i članovi porodice umrlog korisnika starosne ili invalidske penzije. Članovi porodice koji mogu ostvariti ovo pravo uključuju:
Bračni drug: Udovica ima pravo na porodičnu penziju ako je do smrti supruga navršila 50 godina života ili je postala potpuno nesposobna za rad prije ili u roku od jedne godine nakon smrti supruga. Ako udovica nije ispunjavala ove uslove, pravo na penziju stiče kada navrši 50 godina života. Udovac ima pravo na porodičnu penziju pod istim uslovima, s tim da je starosna granica 60 godina života.
Djeca: Djeca imaju pravo na porodičnu penziju do navršenih 15 godina života ili do završetka školovanja, a najkasnije do 26 godina života. Djeca koja su postala nesposobna za samostalan život i rad prije 15. godine života imaju pravo na porodičnu penziju dok ta nesposobnost traje.
Roditelji: Otac i majka umrlog osiguranika imaju pravo na porodičnu penziju ako su bili izdržavani od strane umrlog osiguranika i ako su navršili 65 godina života ili su potpuno nesposobni za rad.
Iznos porodične penzije
Iznos porodične penzije zavisi od broja članova porodice koji ostvaruju pravo na penziju. U FBiH, porodična penzija iznosi:
– 70% od penzije umrlog za jednog člana porodice,
– 80% za dva člana,
– 90% za tri člana,
– 100% za četiri ili više članova porodice.
U RS, procenti su slični, ali je preporučljivo provjeriti tačne iznose u nadležnim institucijama.
Za detaljne informacije i postupak ostvarivanja prava na porodičnu penziju, preporučuje se i kontaktirati nadležne institucije: Federalni zavod za penzijsko/mirovinsko i invalidsko osiguranje u FBiH i Fond za penzijsko i invalidsko osiguranje Republike Srpske u RS, prenosi Tuzlainfo.ba.
